Zgodnie z regulacjami prawnymi usunięcie drzewa lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić wyłącznie na podstawie zezwolenia.
Przepisów tych nie stosuje się jednak do drzew i krzewów m.in.:
- w lasach (wtedy zasady wycinania określa ustawa o lasach),
- owocowych (ale niektóre gatunki drzew potocznie uznawanych za owocowe są jednak gatunkami ozdobnymi i trzeba je zgłaszać, np. rajska jabłoń); są też wyjątki – trzeba zgłaszać drzewa owocowe rosnące na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody, jeżeli są to obszary nieobjęte ochroną kraj-obrazową,
- na plantacjach drzew i krzewów,
- których wiek nie przekracza pięciu lat,
- które negatywnie oddziałują na miejsca szczególnie chronione prawnie np. nawierzchnia i infrastruktura drogowa.Konsekwencją braku zezwolenia właściwego organu na pozostałe gatunki drzew jest nałożenie kary administracyjnej. Jest ona uzależniona od rodzaju drzewa, wieku, średnicy pnia. Posiadacz nieruchomości, przed złożeniem wniosku powinien dokonać inwentaryzacji drzew objętych planowaną wycinką. Wynika to z obowiązku zamieszczenia we wniosku nazw gatunków drzew oraz obwodów ich pni mierzonych na wysokości 130cm.We wniosku należy również wskazać przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, wielkość powierzchni z której mają zostać usunięte drzewa i krzewy, a także podstawowe dane osobowe oraz tytuł prawny do władania nieruchomością. W niektórych urzędach są gotowe formularze, na których składa się wniosek, w innych trzeba go napisać samodzielnie. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów wydaje w drodze decyzji wójt, burmistrz albo prezydent miasta, właściwy ze względu na położenie nieruchomości. W przypadku, gdy drzewa i krzewy mają być usunięte z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków zezwolenie wydaje wojewódzki konserwator zabytków.Zgodnie z KPA rozpatrzenie wniosku rozstrzygające sprawę powinno nastąpić w terminie 30 dni (w sprawach szczególnie skomplikowanych do dwóch miesięcy) od złożenia wniosku. Okres oczekiwania na decyzję może jednak wydłużyć złożenie niekompletnego wniosku. Przed wydaniem decyzji, inspektorzy wydziału ochrony środowiska dokonują wizji lokalnej nieruchomości w zakresie objętym wnioskiem o pozwolenie na usunięcie drzew (krzewów). Z oględzin sporządzany jest protokół, który stanowi podstawę zezwolenia lub odmowy wycinki drzewa.Osoby fizyczne, które uzyskały zezwolenie, na ogół nie muszą płacić za wycięcie drzew na swojej posesji. Płaci się tylko wtedy, gdy osoba fizyczna usuwa zieleń na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wydanie zezwolenia może być jednak uzależnione od przesadzenia drzew lub krzewów w miejsce wskazane przez organ wydający zezwolenie albo zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub krzewów.
